او وزیر ارتباطات خوبی بود. اما گاهی پایش روی سیم می رفت و به اشتباه کاملا قطع می شد!

مرروی بر آن‌چه که در این یک سال گذشت…

اواخر شهریور بود که با شروع اعتراضات سراسری، وضعیت امنیتی شدیدی در کل کشور حاکم شد و طبق معمول کرک اولیه آن روی اینترنت بی پناه بود تا اینکه به طور کامل قطع شد (برای اولین بار این اتفاق افتاد. زمان در سال ۲۰۱۸) و پس از حدود ۶ ماه که ده ها شرکت ورشکست شدند و برخی از آنها تعدیل شدند – مانند شرکت خودمان – چند پورت باز شد و شما می توانید لوگوی رنگارنگ گوگل را دوباره ببینید. اما چیزهای زیادی گم شده بود. یعنی فقط در قسمت مالی اش حدود هشتاد هزار میلیارد تومان!

از همه اینها که بگذریم، جالب اینجاست که آقای غریب آبادی که با عنوان دبیر ستاد حقوق بشر ایران در مجامع بین المللی حاضر می شود، در بهمن ماه سال گذشته گفته بود که در جریان حوادث اخیر ما اینترنت را قطع نکردیم، فقط اینترنت را قطع کردیم. محدودیت هایی ایجاد کرد. اما به گواه میلیون ها ایرانی، اینترنت در ماه های اول نه تنها محدود بود، بلکه به طور کامل قطع شد. به خصوص در اینترنت همراه که شاید تا دی ماه همان سال با اختلالات شدیدی روبه رو بود و هنوز هم هست، اپراتورهای موبایل مثل قبل نیستند. و به یاد داشته باشید که وقتی از قطعی اینترنت صحبت می کنیم، در مورد کل کشور صحبت می کنیم و نه مکان های پراکنده.

عیسی زارع پور وزیر ارتباطات گفت: قطعی اینترنت در یکی از شهرهای جنوب شرق کشور با تصمیمات مقامات امنیتی محدود شد.

اما گزارش ها حاکی از آن است که این محدودیت و قطعی اینترنت هر هفته ایجاد می شود و مسئولیت آن بر عهده وزارت ارتباطات است.

ادامه تصمیمات عجیب و غریب و دفاع همه‌جانبه‌ی محیرالعقول

از آنجایی که ما با آتش‌سوزی زیرساخت‌ها، گاز گرفتن سیم توسط کوسه‌ها و دستکاری در پروتکل‌های رمزگذاری DNS و TLS/SSL سروکار داشتیم، آن‌ها با هیجان گفتند که فعال کردن جستجوی ایمن یک دستاورد است. برای وزارت ارتباطات و تحقق یکی از مهمترین خواسته های مردم مهم است. ما نمی دانیم این افراد چه کسانی هستند و وزارت ارتباطات کجا و چگونه این افراد را شناسایی کرده و نظر آنها را گرفته و بر اساس چه روش علمی این آمار را رصد کرده است. مخمان سوت زد. این یک توهین کامل به مردم بود. به عهده گرفتن نقش برادر بزرگ برای یک ملت (چه به لحاظ کیفی و چه از نظر کمی) و در عین حال خوشحال بودن از آن، کاری بسیار زشت و شگفت انگیز است. چه حکایت عجیبی، آدم نمی داند در مستی گریه کند یا بخندد!

بیشتر بخوانید: وزیر ارتباطات: قانونی برای برخورد با فیلتر فروشان وجود ندارد!

دستاوردهای ذکر شده توسط زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات

برای من به عنوان یک کاربر، از قضا، شاید بیشتر از عموم مردم با اینترنت سر و کار دارم. وزیر ارتباطات دولت سیزدهم نه تنها دستاوردی نداشته بلکه مدام اوضاع را بدتر کرده است.

به قول یکی از دوستان، گاهی تصور می کنم که یک گروه ضربت تشکیل داده اند تا ببینند چطور می توانند اوضاع را بدتر کنند. در اظهارات جدید عیسی زارع پور کلیدواژه هایی وجود دارد که مرور می کنم: رشد توسعه شبکه ملی اطلاعات، دو برابر شدن ظرفیت شبکه ملی، کاهش نیاز مردم به فیلترشکن، بهبود قطعی و کاهش سرعت اینترنت و … توسعه فیبر نوری و شبکه فایوجی (۵G).

همکاری همه جانبه قوای سه‌گانه در توسعه شبکه ملی اطلاعات

خوشبختانه هر وقت بحث محدودیت و انسداد به میان می‌آید، در بالاترین سطح همکاری وجود دارد، اما وقتی می‌خواهند یک قرآن را برای توسعه هزینه کنند، در نهایت از مردم مالیات می‌گیرند و تعرفه‌ها را افزایش می‌دهند! اگر در همین اینترنت خرج می شد مشکلی پیش نمی آمد اما معلوم نیست چه بلایی سرشان می آید و سال بعد این دور باطل روز به روز بر سر ما فرو می ریزد!

توسعه شبکه ملی اطلاعات نیز برای ما موضوع مهمی است و این دولت بیش از ۶۲ درصد پیشرفت داشته است و در این دولت انشالله کار به اتمام می رسد و یکی از زیرساخت های اصلی آن توسعه است. فیبر نوری. – عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات

از آنجایی که برنامه فیلترینگ عملاً شکست خورده است (به گفته وزیر سابق ارتباطات) و سیستم فیلترینگ ۲۵ درصد ترافیک را تشخیص نمی دهد، همه در تکاپو هستند تا شبکه ملی اطلاعات را بلافاصله تکمیل کنند تا در هر زمان یا شاید همیشه، یعنی خوب، به دلیل عدم شفافیت، ما چیز زیادی نمی دانیم. ما اهمیتی نمی دهیم که این ناسیونالیسم افراطی و تمرکز قوی قدرت با مفهوم اینترنت در تضاد باشد. اما چرا می خواهید جریان آزاد اطلاعات را مختل کنید؟ خالی از لطف نیست که بگوییم آن چه پاک است از محاسبه چه می ترسد؟

دو برابر نیاز اینترنت کشور ظرفیت داشتن با نبود حتی جاده‌ای سنگ‌لاخ چه فایده‌ای دارد؟

اجازه دهید تا زمانی که آمار واضحی ندیده و داده ها را بررسی نکرده ام، اظهارات وزیر محترم را به طور کامل نپذیرم. اما حتی اگر خوشبین باشم و بپذیرم که اگر جمعیت کاربران اینترنت ایران دو برابر شود، ظرفیت شبکه مادر کشور پاسخگوی نیاز آنها خواهد بود، باز هم یک سوال باقی است. منظورم این است که خوب، وقتی نمی توانید از این ظرفیت به طور کامل استفاده کنید، چه فایده ای دارد؟

فرض کنید می گویند این زمین برای شما یک میلیون هکتار است اما نمی توانید روی آن پا بگذارید. بودن و نبودن چه فایده ای دارد؟ می خواهم بگویم آفرین، ظرفیت دو برابر فراهم کردید، اما چرا شبیه یک بیابان برهوت است که هیچ چیز نمی تواند در آن حرکت کند؟ آیا مهم ترین هدف اینترنت تبادل اطلاعات نیست؟

امیدوارم آخر و عاقبت‌مان به‌خیر باشد، آخر گفته‌اند که آرزوی‌شان بی‌نیازی مردم به فیلتر شکن است!

آیا به یاد دارید که وزارتخانه با فعال کردن جستجوی ایمن به دستاورد مهمی دست یافت؟ ترسیدم این «بی نیازی مردم به فیلترشکن» هم همینطور باشد. حال نگاهی می اندازیم به برنامه های زارع پور، وزیر فعلی ارتباطات برای بی نیازی مردم از فیلترشکن:

• بازنگری در لیست مصادیق فیلترینگ
• افزایش کیفیت خدمات عمومی بومی
• راه‌اندازی سامانه شکایت ۱۹۵ برای بررسی سرویس‌های به ناحق فیلترشده
• افزایش تعرفه برای توجیه سرمایه‌گذاری در اینترنت

بیشتر مشکل سیاستمداران و مسئولان ما در کلی گویی های بی تدبیر آنهاست. در واقع پوپولیسم ساختن و بسته بندی کلمات و رساندن آنها در قالب عبارات پر زرق و برق و ساختن کلمات انتزاعی که گاهی حتی گوینده یادش نمی آید چه گفته و چه نگفته! اما در بین گزینه های این لیست، گزینه اول، اگر انجام شود، چیز خوبی است.

در همین راستا وزیر محترم ارتباطات گفته اند که تاکنون چندین هزار دامنه بررسی شده و نیاز به بررسی بیشتر است. اما با عجله به این نتیجه رسیدم که از آنجایی که عملا کل اینترنت فیلتر شده است، باید دوباره همه دامنه ها را بررسی کرد.

راستش را بخواهید، هیچ کس، حتی اپراتوری که فیلتر کرده است، نمی داند چرا یوتیوب فیلتر شده است یا چرا یک سایت خبری فناوری باید فیلتر بماند. اما از آنجایی که چندین کارگروه فیلترینگ موازی و کلی تجهیزات برای این کار وجود دارد، انجام چنین کارهایی مانند ظاهر شدن یک سیاهچاله در نزدیکی زمین است، حتی به نظر من احتمال وقوع آن بیشتر از این برنامه است! نه اینکه خودش نمی خواهد وزیر شود، نه! بلکه آنقدر نهادها و سلایق مختلف در میان آنها وجود دارد که معمولاً جان دولت ها را برای انجام چنین کارهایی نمی دهد. زیرا در واقع چنین کاری یک اراده سیاسی بزرگ می خواهد که در حال حاضر وجود ندارد!

اگر بهبود قطعی و کاهش سرعت اینترنت این است، شاید بهتر می‌بود هیچ‌کاری نمی‌کردید!

یادش بخیر وقتی نوجوان بودم و گهگاهی بازی دموکراسی را انجام می دادم، یک سری برنامه های سیاسی را فعال می کردم، اما جواب نمی داد و اوضاع کشور مدام بدتر می شد. تصمیم گرفتم کاری نکنم. درست حدس زدید، نه تنها نتیجه داد، بلکه مردم آن کشور هم من را برای دور بعد انتخاب کردند، چون شاید حداقل وضعیتشان بدتر از قبل نبود!

اینجا هم همینطور است، وزیر می گوید اینترنت و مشکلاتش بهتر شده، اما نمی دانند چه زمانی. در مورد قطعی اینترنت در اعتراضات سال گذشته یا دو سال پیش که دولت سیزدهم دولت را تحویل گرفت؟ من نمی گویم که در سال ۱۴۰۰ می توانستید در یوتیوب گشت و گذار کنید و جریان اطلاعات رایگان بود، اما حداقل دفعات اختلالات اینترنت و شدت آنها بسیار کمتر بود.

بنابراین، این گفته نه تنها نادرست بلکه نادرست است. به عنوان مثال، وضعیت سرعت دانلود و آپلود اینترنت همراه و اینترنت ثابت به صورت پلکانی سقوط کرده است و طبق اسپید تست، رتبه فعلی ایران در اینترنت ثابت ۱۴۸ و در اینترنت همراه ۶۷ است. اگر مثلاً در سال ۲۰۲۰ رتبه اینترنت همراه ایران ۵۶ و رتبه اینترنت ثابت ۱۴۴ باشد که نمی توان گفت سقوط آن قطعی است. بنابراین ارتقای کیفیت و کاهش سرعت اینترنت نسبت به چه تاریخی و بر چه اساسی ادعا شده است؟

برنامه کمی‌محور توسعه فیبرنوری و شبکه ۵G

هیچ کس از توسعه کشورش بدش نمی آید. این من هستم که آرزو می کنم در هر گوشه و دورافتاده ترین نقاط ایران با کیفیت ترین اینترنت موجود باشد و مردم بتوانند به راحتی نیازهای خود را برآورده کنند. اما اولویت بندی شرط عقل است. وقتی شبکه LTE دارید، اما سرعت آپلود و دانلود شما مانند نسخه ۳.۵G است و زیرساخت شما نیاز به توسعه دارد، چرا باید بار جدیدی اضافه کنیم؟ ابتدا اجازه دهید این کارها را انجام دهیم و سپس توسعه شبکه ۵G را آغاز خواهیم کرد. این را به این دلیل می گویم که عملا اکثر اپراتورهای کشور خصوصی هستند و خصوصی نیستند.

در حوزه ارتباطات ثابت مهم ترین پروژه ای که دنبال می کنیم پروژه ملی فیبر نوری است که باید نزدیک به ۱۰ سال پیش شروع می شد اما بر اساس برنامه ریزی در تلاش هستیم ظرف سه سال این امکان را فراهم کنیم. – وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات

اینکه بگوییم در دولت های گذشته طرحی برای گسترش فیبر نوری وجود نداشت، حرف دقیقی نیست. به گزارش ایستانا، در دولت احمدی نژاد بود که زمزمه کلید خوردن پروژه گسترش فیبر نوری به گوش رسید. اهمیت توسعه فیبر نوری برای دولت های گذشته و کنونی به جای گسترش مرزهای اینترنت در سراسر ایران، تکمیل شبکه ملی اطلاعات بوده است تا بتوانند به اهدافی که هنوز برای ما ناشناخته است نزدیک شوند.

آن‌چه که گفتیم…

سعی کردیم نگاهی به سالی بیندازیم که در اینترنت گذشت، از توسعه فیبر نوری گرفته تا زمزمه های رفع فیلتر برخی از دامنه های معروف که هیچ کس نمی داند چه زمانی قرار است اتفاق بیفتد. به طور خلاصه، سال بدی برای اینترنت بود و هنوز چیزی تغییر نکرده است. من نمی دانم تا چه زمانی قرار است نگرش های امنیتی نسبت به اینترنت اصلاح شود و به آنها ارجاع داده شود. اما شاید روزی برسد که حتی برای ساده ترین چیزها هم مشکلی نداشته باشیم و بتوانیم مانند یک بخش مهم از جهان عادی زندگی کنیم.