انکار تقاضای دلار؛ پاشنه آشیل مدیران بازار / منتظر قله‌های جدید باشیم؟؟
روند افزایشی این بار از جنس گران شدن‌های ۱۰۰ تومانی و ۲۰۰ تومانی روزهای پایانی فروردین نبود. روند جدید در سه روز گذشته قیمت دلار را در هر روز یک کانال بالا برده است.
بازیگران فعال بازار ارز روند روزهای اخیر دلار را به بازار انفجاری تعبیر می‌کنند. آنها معتقدند با پایان یافتن ماه رمضان، عیار و تقاضای واقعی بازار خود را نشان داده است.
امروز ۹ اردیبهشت ۱۴۰۲ قیمت دلار با رقم ۵۴ هزار و ۲۲۰ تومان مبادله شد. معامله‌گران می‌گفتند فعلا ارزپاشی از سوی نهاد پولی کشور مشاهد نمی‌شود و خریدار نیز در بازار زیاد است.
نابودی اعتماد مردم برای ثبات دلار
در همین راستا آلبرت بغزیان کارشناس اقتصادی با اشاره به تلاش نهاد پولی کشور برای مهار قیمت دلار به تجارت‌نیوز گفت: «علی‌رغم اینکه بانک مرکزی تلاش کرده تمام تقاضای واقعی را در مرکز مبادله ارزی تعریف کند، اما بخشی از دلاری که خارج از چارچوب رسمی مبادله می‌شود و شاید تنها ۱۰ درصد باشد، مدیریت بازار ارز را در دست گرفته است.»
وی به موضوع مبهم نحوه تامین ارز برای واردات خودرو اشاره کرد و افزود: «برای واردات خودرو توسط افراد حقیقی، این ارز باید در بازار آزاد تامین شود. البته هنوز مشخص نشده تامین مبالغ این خودروها باید ریالی باشد یا دلاری. علاوه بر این، نیاز ارزی مردم و رشد تقاضا برای دلار، همه و همه روی یکدیگر تلنبار شده و افزایش قیمت دلار را ایجاد کرده است.»
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه انتظارات مردم نسبت به ثبات قیمت ارز از بین رفته است خاطرنشان کرد: «حتی اگر بانک مرکزی ۹۵ درصد ارز کشور را با مبلغ ۴۵ هزار تومانی تامین کند اما بازار آزاد است که به کل اقلام و کالاها خط می‌دهد. این موضوع خطرناک است و همیشه نیز بوده است.»
وی در ادامه توضیح داد: «خودرو داخلی، دارو، مواد خوراکی و پوشاک به تبع افزایش قیمت دلار رشد می‌کنند اما در زمان‌های کاهش بازار، برگشت قیمت ندارند. این موضوع به نظارت بعد از واگذاری ارز دولتی مربوط می‌شود. یعنی کسی که برای واردات، ارز دولتی می‌گیرد نباید روی آن نظارتی صورت بگیرد که کالا را در بازار با قیمت دلار دولتی به فروش می‌رساند یا آزاد!»
وی با تاکید بر ضعف نظارت بر قیمت واردات تاکید کرد: «وقتی واردکننده ارز دولتی دریافت می‌کند، کالایش را با قیمت دلار ۱۰۰ هزار تومانی در بازار عرضه می‌کند و این موضوع به ضعف نظارت بر واردات مربوط می‌شود.»
بغوزیان با اشاره به اینکه در حال حاضر قیمت دلار از قیمت کالاها و خدمات و به ویژه بازار طلا و سکه عقب‌تر است، گفت: «بازار مطمئن نیست که قیمت دلار در یک روند باثبات یک تا دوساله باقی می‌ماند. در صورت ثبات قیمت دلار، بازار کالاها نیز کوتاه می‌آیند اما برای یک یا دو ماه کسی قیمت را پایین نمی‌آورد زیرا از ثبات بازار دلار مطمئن نیستند.»
زخم دلار با یوآن درمان می‌شود؟
همزمان با روند صعودی قیمت دلار در بازار آزاد بار دیگر زمزمه‌هایی ازفعال شدن اتاق جراحی دولت سیزدهم به گوش می‌رسد.
ابراهیم رئیسی مدعی شده می‌تواند اقتصاد ایران را از بند ناف دلار رها کند و حتی برای این مقصود دبیرخانه‌ای هم در دولت تشکیل داده که قرار است روابط ارزی ایران با دنیا را تغییر دهد. این دومین جراحی دولت رئیسی پس از جراحی اقتصادی سال گذشته است.
با وجودی که زخم نخستین جراحی هنوز التیام نیافته، جایگزینی یوآن به جای دلار می‌تواند آینده ارزی کشور را با چالش‌های جدی‌تری مواجه کند.
این در حالی است که هر بار دولت‌ها در برابر تحرکات بازار ارز و افزایش قیمت دلار کم آورده‌‍اند، واژه «دلارزدایی» بر سر زبان‌ها افتاده است. به ویژه اگر روابط با کشورهای شرق جهان تقویت شده باشد، این ایده نیز بیشتر پر و بال گرفته است.
نگاهی به روند بازارها و وضعیت اقتصادی سال گذشته و ثبت رکورد بدترین دوره مدیریت اقتصادی کشور توسط دولت رئیسی، موید همین نظریه فرار رو به جلوی دولت است.