تفاضل یا رو در رو؛ قانون حل نشده فوتبال ایران

ایمان گودرزی؛ لیگ برتر ایران تا پایان هفته بیست و سوم شرایط بسیار حساسی را دارد و استقلال فقط با یک امتیاز بیشتر نسبت به پرسپولیس در صدر جدول قرار دارد، این فاصله بدون شک هیچ حاشیه امنی برای استقلال نیست و شاید در هفته های باقی مانده دست خوش تغییراتی شود، اما یک احتمال وجود دارد که هر چند بالا نیست اما نمی‌شود آن را نادیده گرفت. ابهامی که همیشه در فوتبال ایران وجود داشته و هیچ قانون مشخصی نداشته این است که وقتی در روز پایانی تیم ها در صدر جدول هم امتیاز شوند کدام یک قهرمان خواهند شد؟

در گذشته ملاک تعیین قهرمان تفاضل گل زده آنها در طول فصل بود و در تاریخ لیگ برتر تنها ۲ بار دو تیم بالای جدول هم امتیاز شدند و کار به تفاضل شماری کشیده شد، در لیگ هشتم استقلال و ذوب آهن در امتیاز ۶۶ مساوی شدند اما استقلال با تفاضل گل بسیار بیشتر قهرمان شد. در لیگ پانزدهم هم استقلال خوزستان و پرسپولیس در امتیاز ۵۷ مساوی شدند اما استقلال خوزستان با ۳ تفاضل گل بیشتر قهرمان شد.

با وجود اینکه شاید احتمال هم امتیاز شدن استقلال و پرسپولیس در پایان فصل بسیار کم باشد اما به هر حال نمی‌شود آن را نادیده گرفت، مشکل اصلی این است که در سال های اخیر بارها در اواخر فصل در مورد تغییر این قانون و تعیین قهرمان به صورت نتایج بازی های رو در رو صحبت شده است.
حالا بار دیگر درست در مقطع حساس فصل گفته می‌شود که ملاک قهرمانی تفاضل گل است.

شب گذشته سهیل مهدی رئیس سازمان لیگ در برنامه فوتبال برتر حضور پیدا کرد و در جواب به این سوال که معیار قهرمانی دو تیم هم امتیاز چیست گفت:«روال گذشته بالاترین امتیاز گروهی بود و بعد از آن تفاضل گل. در پایان فصل اگر دو تیم امتیاز برابر داشته باشند، ما بین امتیاز برابر و تفاضل برابر، «بازی رودررو» را گذاشتیم. این اتفاق می‌تواند بین دو یا ۳ تیم بیفتد. ما این تیم‌ها را از جدول بیرون می‌آوریم. جدولی بر اساس رقابت بین این تیم‌ها تشکیل می‌شود و در این جدول باز بالاترین امتیاز و سپس تفاضل گل منظور می‌شود. اگر باز هم همه چیز مساوی شد برمی‌گردیم به قانون ۲ قدیم که بحث گل زده بیشتر مطرح است.»

اینجا بود که محمد حسین میثاقی وارد عمل شد و سوال کرد: «پس در مجموع اولویت با بازی رودررو است. اما در مورد پرسپولیس و استقلال هر دو بازی مساوی شده است. یکی با تساوی یک بر یک و دیگری با تساوی بدون گل. تکلیف چیست؟»

مهدی این طور پاسخ داد: «در این مورد گل زده در خانه حریف محسوب نمی‌شود. چون بازی، شکل پلی آف ندارد. گل زده در خانه حریف برای زمانی است که بازی پلی آف باشد!»

بعد از این صحبت‌ها یک آیتم پخش شد اما وقتی دوربین به استودیو را برگشت سهیل مهدی در حال گوش دادن به یک مصاحبه قدیمی از خودش بود که در آن گفته بود در چنین شرایطی گل زده در خانه حریف اهمیت پیدا می‌کند. اما مهدی بعد از شنیدن آن مصاحبه گفت آن روزها اشتباه کرده است و البته مربوط به دوران دبیرکلی کامرانی فر بوده است!

نکته این است که در مهر ماه ۱۴۰۰ حسن کامرانی‌فر سرپرست دبیر کلی وقت فدراسیون فوتبال اعلام کرده بود در فصل جدید قانون تفاضل گل برای تعیین رتبه تیم‌ها حذف شده و بازی رودررو ملاک است.

واقعیت این است که قانون مسابقه رودررو در تمام دنیا برای مبارزه با تبانی وضع شده است. در همه لیگ‌های معتبر دنیا هم همین است. گافی که سهیل مهدی داده این است که وقتی بازی رودررو معیار قرار می‌گیرد دیگر تفاضل گل مهم نیست. به هر حال همین الان هم تفاضل گل استقلال و پرسپولیس فاصله زیادی با هم ندارد و ممکن است با یک یا دو بازی مقابل تیم‌های ته جدولی تفاضل‌ها به شدت بالا و پایین شود. وقتی دو تیم در بازی رفت و برگشت مساوی می‌شوند گل زده در خانه حریف اهمیت پیدا می‌کند. در بازی رودررو وقتی دو تیم مساوی می‌شوند تفاضل گل بی‌معنی است و چیزی که می‌تواند معیار برتری قرار بگیرد گل زده در خانه حریف است.

نکته بعدی این است که مهدی مدعی شده این قانون در همان ابتدای فصل به همه باشگاه‌ها ابلاغ شده است. اگر این طور است پس چرا تا الان تصور همه اهالی فوتبال چیز دیگری بود و الان در هفته بیست و سوم باید این موضوع علنی اعلام شود؟ آیا نباید چنین مساله مهمی زودتر اعلام می شد یا مصوبه رسانه‌ای می‌شد؟

نکته جالب این است که بعد از حرف‌های سهیل مهدی در فضای مجازی آشوب به پا شده است و کانال‌های هواداری دو باشگاه علیه هم حرف می‌زنند. یکی می‌گوید قانون تغییر نکرده و دیگری می‌گوید قانون به نفع پرسپولیس تغییر کرده است. مثلا در زیر جدول فصل ۰۰-۰۱ را می‌بینیم که استقلال تا هفته ۲۷ ۹ امتیاز از پرسپولیس بالاتر بوده است ولی به خاطر گل زده در بازی رو در رو قهرمانی را قطعی می‌دانستند. حالا صحبت در مورد تفاضل گل باعث شده که هواداران استقلال را آن را تغییر قانونی به نفع حریف بدانند.

۲۵۷ ۲۵۱