شنوایی‌سنجی کودکان (ضروریت انواع تست ها)

به‌عنوان والدین، همیشه می‌خواهیم بهترین مراقبت را برای فرزندمان داشته باشیم، اما گاهی مشکلاتی مثل عفونت گوش می‌توانند بدون هیچ هشداری زندگی کودکمان را تحت تأثیر قرار دهند. آیا تا به حال فکر کرده‌اید که یک عفونت ساده گوش می‌تواند به کم‌شنوایی منجر شود؟

از آنجایی که کودکان نمی‌توانند به‌خوبی مشکلات شنوایی خود را بیان کنند، تشخیص زودهنگام از طریق آزمایش‌های شنوایی‌سنجی بسیار ضروری است. بررسی‌های منظم می‌توانند به شناسایی مشکلات احتمالی و جلوگیری از تأثیرات منفی آن بر رشد گفتار و مهارت‌های ارتباطی کودک کمک کنند.

آیا علائمی در فرزند خود مشاهده کرده‌اید که نگران‌کننده باشد؟ مثل تأخیر در گفتار، عدم واکنش به صداها یا افزایش صدای تلویزیون؟ انجام یک تست شنوایی ساده می‌تواند خیال شما را راحت کند.

بصورت کلی علاوه بر تست شنوایی سنجی که در بدو تولد انجام میشود، بهتر است دو تست شنوایی سنجی دیگر نیز در زمان نوزادی و کودکی انجام شود.
این دو  تست OAE و تست ABR است.

تست شنوایی سنجی OAE

در تست oae که مرحله اول شنوایی سنجی کودکان می باشد امواج صوتی به داخل کانال گوش نوزاد ارائه می شود و پاسخ گوش داخلی یا حلزون نسبت به امواج ثبت می گردد. با استفاده از تست oae وجود هر گونه مشکل در گوش خارجی، میانی و داخلی که منجر به کم شنوایی شده باشد تشخیص داده می شود ولی اگر مشکلی در مسیرهای عصبی بالاتر و مرکزی وجود داشته باشد نیاز به انجام تست دیگری است که توضیح داده خواهد شد.

برای انجام تست OAE که یکی از تست های مهم شنوایی سنجی اطفال لازم است نوزاد آرام باشد. اگر در وضعیت خواب باشد که بسیار مناسب است ولی در شرایط بیداری نیز به شرط آرامش نوزاد می توان تست را انجام داد.
نتیجه این تست به عنوان رد یا قبول ثبت می شود. قبولی در این تست لزوماً به معنای وجود شنوایی نرمال نمی باشد و بایستی در فاصله زمانی یک تا سه ماه آینده چک شود چرا که ممکن است کم شنوایی خفیف وجود داشته باشد که تشخیص داده نشود، از طرفی رد شدن در این تست نیز به معنای وجود کم شنوایی نمی باشد، خیلی از نوزادان با شنوایی نرمال در مرحله اول پاسخی ندارند، مهمترین علت این قضیه عدم جذب مایعات جنینی در فضای گوش میانی نوزاد و یا گریه و بی قراری نوزاد حین تست می باشد، بنابراین لازم است آن دسته از نوزادانی که در مرحله اول رد می شوند در فاصله زمانی یک ماهه کنترل شوند تا به جواب کامل برسیم.

تست شنوایی سنجی ABR 

تست ABR یک آزمایش (تست شنوایی سنجی ) برای سنجش شنوایی است که مخصوصاً برای نوزادان و کودکان انجام میشود.  این تست کمک می‌کند بفهمیم که گوش و عصب شنوایی چقدر خوب کار می‌کنند.

در تست abr نیز مشابه روش AABR با استفاده از الکترودهایی که به سر کودک چسبانده می شود و ارائه محرکات صوتی به گوش ها پاسخ عصبی هر دو گوش ثبت می گردد و می توان آستانه گیری شنوایی را انجام داد.

پر بازدید ترین مقاله : آیا عفونت گوش می‌تواند به کم‌شنوایی کودک شما منجر شود؟(راه های تشخیص+درمان)

برای انجام تست abr لازم است حتماً کودک در وضعیت خواب باشد و هیچ گونه حرکتی نداشته باشد چرا که زمان انجام تست ABR نسبت به غربالگری طولانی تر بوده و هرگونه حرکت یا بیقراری کودک در نتایج تاثیر منفی دارد. در این تست از سطوح شدتی بالاتر شروع کرده و امواج را ثبت می کنیم تا سطوح شدتی پایین تر که پاسخ از بین می رود و میزان کم شنوایی مشخص می گردد، به عبارتی در این تست موج ۵ را ردیابی می کنیم .
چنانچه در تست abr کم شنوایی در کودک وجود داشته باشد از مقادیر خفیف یا شدید بایستی حتماً مداخله لازم از قبیل تجویز سمعک به سرعت انجام گیرد چرا که اگر مداخله زودهنگام انجام نگیرد می تواند باعث تاخیر در گفتار و زبان کودک و حتی عدم شکل گیری گفتار در آینده شود. در نتیجه شنوایی سنجی کودکان در گفتار و زبان کودکان نقش بسیار مهمی دارد.

شاید این سوال پیش بیاید که در کدام دسته از کودکان بایستی تست ABR انجام شود؟

۱- کودکانی که در غربالگری شنوایی اولیه در تست oae رد می شوند.
۲- کودکانی که به هر دلیل سابقه بستری در بخش nicu داشته باشند.
۳- کودکانی که دارای فاکتورهای خطر ساز مانند زردی بالا حین تولد، کمبود اکسیژن و یا طولانی شدن زمان زایمان باشند.
۴- کودکانی که آترزی مادرزادی یا انسداد مجرای گوش داشته باشند.
۵- کودکانی که تاخیر در گفتار دارند و یا والدین مشکوک به کم شنوایی در آنها باشند.
۶- ناتوانی ذهنی و اختلالات یادگیری و بیماری مننژیت
۷- کودکانی که نارس به دنیا می آیند
۸- کودکانی که مشکوک به ضایعات سیستم مرکزی شنوایی هستند

در کودکان نارس لازم است در سال اول حداقل هر سه ماه یکبار این آزمایش انجام شود و به یکبار تست اکتفا نکرد. بایستی آن قدرت تکرار شود تا احتمال بهتر یا بدتر شدن وضعیت شنوایی کنترل شود.

مقایسه تست های شنوایی سنجی کودکان 

 کدام تست غربالگری شنوایی نوزاد سریع تر و راحت تر انجام می شود؟

تست OAE در کمترین زمان حدود ۱ دقیقه در صورت آرامش نوزاد قابل انجام می باشد ولی تست AABR نیاز به آمادگی های بیشتر دارد مثل چسباندن الکترود به سر نوزاد و خواب بودن نوزاد و زمان بیشتری حدود ۵ دقیقه احتیاج دارد.

همچنین بخوانید : نقش والدین در مراقبت از سلامت گوش کودک

هزینه تست abr و تست oae چقدر می باشد؟

در حال حاضر در مراکز خصوصی هزینه تست OAE حدود ۱۰۰ هزار تومان، تست AABR حدود ۱۲۰ هزار تومان و تست ABR حدود ۱۵۰ هزار تومان می باشد. البته این هزینه ها ممکن است در مراکز مختلف با توجه به نوع دستگاه و امکانات به کار گرفته شده تا حدی متفاوت باشد.

 تفاوت تست AABR با تست ABR چیست؟

تست AABR به عنوان غربالگری شنوایی استفاده میشه و وجود یا عدم وجود مشکل در شنوایی نوزاد را نشان می دهد ولی تست ABR به منظور ردیابی آستانه شنوایی نوزاد استفاده می شود، در صورتی که نوزاد در تست غربالگری مشکل داشته باشد. در واقع نتایج تست ABR آستانه شنوایی نوزاد در محدوده فرکانس های میانه و بالا را به ما نشان خواهد داد.

در کدام دسته از نوزادان سمعک تجویز می شود؟

چنانچه بعد از انجام تست ABR کاهش شنوایی در حد حتی خفیف وجود داشته باشد لازم است برای کودک سمعک مناسب تجویز گردد چرا که وجود کم شنوایی خفیف نیز در روند یادگیری زبان و شکل گیری گفتار کودک تاثیر خواهد گذاشت و باید سمعک تجویز شود. البته لازم است تست های های دیگر مثل ASSR نیز برای کودکان انجام شود تا اطلاعات دقیق تری از آستانه های شنوایی کودک در فرکانس های مختلف به منظور تجویز سمعک به دست آید.

 برای انجام غربالگری شنوایی نوزاد به کجا مراجعه کنیم؟

کلینیک های شنوایی سنجی که مجهز به دستگاه های مخصوص سنجش شنوایی نوزادان و اطفال باشند بهترین محل برای انجام تست های غربالگری شنوایی می باشند. در تکرارهای دوم و سوم با توجه به تاریخی که در کارت شنوایی نوزاد درج شده با مراجعه به کلینیک های شنوایی می توانید این آزمایشات را جهت نوزاد خود انجام دهید. کلینیک شنوایی سنجی سمعک پیروزی تمامی آزمایشات و تست های لازم برای کودکان و نوزادان را انجام می دهد.

در کودکانی که مشکل خواب جهت انجام تست دارند چه کار باید کرد؟

بعضی از کودکان ممکن است حین انجام تست abr یا  تست oae از خواب بیدار شوند و یا اصلاً نخوابند و همکاری لازم جهت انجام تست را نداشته باشند. توصیه می شود برای خواباندن این نوزادان از خواباندن آنها در خانه پرهیز شود و هنگام مراجعه به کلینیک این کار انجام شود تا کودک کاملاً خسته باشد و به خواب برود. ولی در بعضی کودکان به ویژه کودکان سخت آزمون که دچار مشکلات دیگری از قبیل بیش فعالی، اوتیسم، مشکلات ذهنی و… باشند و یا کودکی که به هر دلیل به خواب نرود لازم است تجویز دارو قبل از مراجعه صورت گیرد.
با تجویز پزشک اطفال داروهایی جهت به خواب رفتن کودکان وجود دارد که قبل از مراجعه بایستی توسط کودک مصرف شود. رایج ترین این داروها قطره خوراکی کلرال هیدرات می باشد که بسیار موثر برای کودک می باشد و با توجه به وزن کودک به او خورانده می شود. البته این دارو در گروه داروهای بیمارستانی می باشد و نیاز به نسخه پزشک در تهیه آن وجود دارد. داروهای دیگر از قبیل شربت استامینوفن، پرومتازین، بروفن نیز می تواند برای کودکانی که زودتر به خواب می روند استفاده شود.

مطالعه بیشتر منابع معتبر :

همچنین، سازمان‌های دیگری مانند آکادمی پزشکی اطفال آمریکا (American Academy of Pediatrics – AAP) به مسائل مرتبط با سلامت کودکان، از جمله شنوایی، توجه دارند و دستورالعمل‌ها و منابعی را در این زمینه منتشر می‌کنند. این سازمان‌ها با ارائه منابع آموزشی، پژوهشی و بالینی، به بهبود و ارتقاء سلامت شنوایی در کودکان و بزرگسالان کمک می‌کنند.