چگونه بفهمیم کیست تخمدان داریم؟ | علائم، علل و درمان کیست تخمدان چیست؟
چگونه بفهمیم کیست داریم؟ علائم، علل و درمان کیست تخمدان چیست؟ کیست یک محفظه بسته است که حاوی مواد مایع، هوا یا نیمه جامد است. کیست ها می توانند در هر جایی از بدن از جمله پوست، تخمدان ها، کبد، کلیه ها و سایر اندام ها ایجاد شوند.
کیست تخمدان یکی از شایع ترین مشکلاتی است که در زنان در هر سنی ممکن است رخ دهد. در این مقاله از اخبار تایمز به شما می گوییم چگونه بفهمیم کیست هستیم.
چگونه بفهمیم کیست داریم؟
تشخیص کیست تخمدان معمولاً از طریق علائم بالینی یا معاینات تصویربرداری انجام می شود. علائمی مانند درد مداوم یا دورهای لگن، نفخ، تغییر در چرخه قاعدگی یا درد در حین رابطه جنسی میتواند نشانههای کیست باشد.
برای تایید وجود کیست، پزشک معمولا از سونوگرافی استفاده می کند که می تواند تصاویر دقیقی از داخل لگن بیمار به دست آورد. در صورت لزوم، ممکن است از آزمایشهای اضافی مانند امآرآی یا سیتی اسکن برای تصویربرداری دقیقتر استفاده شود.
علائم کیست تخمدان
بسیاری از کیست های تخمدان بدون علامت هستند و اغلب در طول معاینات منظم زنان یا سونوگرافی شکم شناسایی می شوند. با این حال، برخی از علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درد ناحیه لگن
درد لگن یکی از شایع ترین علائم کیست تخمدان است. این درد می تواند به اشکال مختلف ظاهر شود
- مزمن: درد مداوم که بیش از چندین ماه طول بکشد.
- حاد: درد ناگهانی و شدید که میتواند نشان دهنده پارگی کیست یا پیچ خوردگی تخمدان باشد.
- گذرا: دردی که در طول چرخه قاعدگی ظاهر شده و ناپدید میشود.
نفخ یا فشار در شکم
کیست های بزرگتر می توانند باعث احساس نفخ یا فشار در شکم شوند. این احساس ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:
- فشار فیزیکی: وجود یک کیست قابل توجه می تواند به اندام های اطراف فشار وارد کند و باعث احساس پری یا سنگینی شود.
- تجمع مایع: برخی از کیست ها می توانند باعث نشت مایع به داخل حفره شکم و ایجاد نفخ شوند.
احساس سنگینی در شکم
کیست ها می توانند وزن اضافی در داخل شکم ایجاد کنند که ممکن است باعث شود بیمار احساس سنگینی کند. این می تواند بر راحتی و تحرک فرد تأثیر بگذارد.
تغییرات در چرخه قاعدگی (پریودی)
کیست تخمدان ممکن است باعث تغییر در الگوی یا شدت خونریزی قاعدگی شود:
- پریودهای نامنظم: کیست ها می توانند تولید و ترشح طبیعی هورمون ها را مختل کنند که منجر به دوره های قاعدگی نامنظم می شود.
- خونریزی شدید یا خفیف: تغییر در میزان جریان خون می تواند در نتیجه تغییرات هورمونی ناشی از کیست باشد.
درد هنگام رابطه جنسی
درد حین یا بعد از رابطه جنسی، به خصوص درد عمیق در لگن، ممکن است نشان دهنده کیست باشد. این می تواند به دلیل شرایط مکانیکی کیست ها باشد که به اعصاب و بافت های اطراف فشار وارد می کند.
درد در پایین کمر یا رانها
علت کیست تخمدان
کیست تخمدان ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، در اینجا توضیح کاملی در مورد برخی از علل شایع تر آورده شده است:
کیستهای عملکردی
این نوع کیست ها همانطور که از نامشان پیداست در نتیجه عملکرد طبیعی تخمدان ها به وجود می آیند. دو نوع کیست عملکردی وجود دارد:
- کیست فولیکولار: در طول چرخه قاعدگی، یک فولیکول بالغ که باید تخمک را آزاد کند، ممکن است باز نشود و تخمک آزاد شود. یک فولیکول بسته می تواند با مایع پر شود و به کیست تبدیل شود.
- کیست لوتئال: پس از آزاد شدن تخمک، فولیکول باقیمانده به جسم زرد رنگ (جسم زرد) تبدیل می شود و پس از مدتی باید پوسیده شود. اگر بدن به جای متلاشی شدن از خون یا مایع پر شود، ممکن است به کیست تبدیل شود.
سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS)
PCOS یک اختلال هورمونی است که با عدم تعادل هورمونی، دوره های قاعدگی نامنظم و تشکیل کیست های کوچک متعدد در تخمدان ها مشخص می شود. کیست های متعدد ناشی از PCOS می توانند باعث درد لگن و علائم دیگری مانند افزایش وزن، رشد مو و ناباروری شوند.
اندومتریوز
این وضعیت زمانی رخ می دهد که بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم در خارج از رحم رشد می کند که می تواند شامل تخمدان ها نیز باشد. هنگامی که بافت آندومتر روی تخمدان ها رشد می کند، می تواند باعث ایجاد کیست های اندومتریوما شود که اغلب دردناک هستند. این کیست ها ممکن است با خون تیره پر شوند و به آنها “کیست شکلاتی” نیز می گویند.
بیماری التهابی لگن (PID)
PID یک عفونت باکتریایی است که می تواند به اندام های تناسلی زنانه گسترش یابد و باعث التهاب و تشکیل کیست در تخمدان ها شود. PID عموماً در اثر عفونت های مقاربتی مانند کلامیدیا یا سوزاک ایجاد می شود. کیست های ناشی از PID ممکن است نیاز به درمان آنتی بیوتیکی داشته باشند.
نئوپلازمها
گاهی اوقات ممکن است کیست به دلیل رشد غیر طبیعی بافت (نئوپلاسم) ایجاد شود. این وضعیت می تواند خوش خیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشد. نئوپلاسم ها ممکن است نیاز به برداشتن جراحی داشته باشند و نمونه برداری برای تعیین خوش خیم یا بدخیم بودن آنها ضروری است.
رشد بیش از حد
در موارد نادر، اختلالات هورمونی یا مسائل ژنتیکی ممکن است باعث رشد بیش از حد تخمدان و کیست های مرتبط مانند کیست های مکرر یا متعدد شود.
عوامل خطر اضافی
سایر عوامل خطر که ممکن است باعث ایجاد کیست تخمدان شوند عبارتند از:
- افزایش سن، بهویژه در دوران پیش از یائسگی و یائسگی
- داشتن سابقه خانوادگی کیستهای تخمدان یا سرطان تخمدان
- چاقی
- مصرف داروهای باروری که تحریک تولید تخمک میکنند
توجه داشته باشید که وجود یک یا چند علامت لزوماً به معنای گسترش کیست نیست. بنابراین در صورت وجود هر گونه نگرانی یا شک بهتر است با پزشک متخصص زنان مشورت کنید تا اقدامات لازم برای تشخیص دقیق و برنامه ریزی درمان مناسب انجام شود.
درمان کیست تخمدان
درمان کیست تخمدان به عوامل متعددی از جمله اندازه و نوع کیست، علائم مرتبط با آن و اینکه آیا فرد قصد باردار شدن دارد یا خیر بستگی دارد. در اینجا توضیح کاملی از رایج ترین درمان های کیست تخمدان آورده شده است:
مدیریت انتظاری
برای کیستهای کوچک بدون علائم یا کیستهای عملکردی که معمولاً بیضرر هستند، پزشک ممکن است انتظار بدون اقدام خاص (مدیریت مشاهدهای یا انتظاری) را توصیه کند تا ببیند آیا کیست به مرور زمان از بین میرود یا خیر. معمولاً برای بررسی رشد یا کوچک شدن کیست، سونوگرافی بعدی توصیه می شود.
داروهای هورمونی
برای جلوگیری از تشکیل کیست های جدید در آینده می توان قرص های ضد بارداری یا سایر روش های هورمونی تجویز کرد، اما کیست های موجود را از بین نمی برد. استفاده از این داروها به ویژه برای افرادی که مکرراً کیست ایجاد می کنند توصیه می شود.
درمانهای درد
اگر کیست ها دردناک هستند، مسکن هایی مانند ایبوپروفن یا سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) می توانند برای کاهش درد تجویز شوند.
جراحی
گاهی اوقات اگر کیست بزرگ، دردناک، مقاوم به درمان دارویی یا مشکوک به نئوپلاسم (خوش خیم یا بدخیم) باشد، جراحی توصیه می شود. دو نوع اصلی جراحی وجود دارد:
سیستکتومی: برداشتن کیست بدون آسیب رساندن به باقی تخمدان.
اووفورکتومی: برداشتن کامل تخمدان. این کار معمولاً زمانی انجام میشود که کیست خطرناک باشد یا اگر نیاز به تضمین نشود که کیستها بازگشت نخواهند کرد.
لپاراسکوپی: یک روش جراحی کم تهاجمی است که اغلب برای کیستهای کوچک و غیرسرطانی استفاده میشود.
پلپاروتومی: یک عمل جراحی باز که برای کیستهای بزرگتر یا آنهایی که ممکن است سرطانی باشند انجام میشود.
درمانهای مکمل
برخی از افراد ممکن است به درمانهای مکمل مانند تغییر سبک زندگی، مدیریت استرس، زنجیرههای غذایی خاص، یا تکنیکهای مراقبت از خود مانند تمرینهای آرامشبخشی مانند یوگا یا مدیتیشن روی بیاورند.
تدابیر پیشگیرانه
اگرچه در برخی موارد نمی توان از تشکیل کیست تخمدان جلوگیری کرد، اما داشتن چرخه های قاعدگی منظم و حفظ یک سبک زندگی سالم می تواند کمک کننده باشد. تصمیم گیری در مورد بهترین روش درمانی همیشه باید بین بیمار و پزشک بر اساس شرایط منحصر به فرد، فرد، خطرات و مزایای هر گزینه درمانی اتخاذ شود.
علائم کیست تخمدان در پریودی چیست؟
علائم کیست تخمدان می تواند در طول دوره های قاعدگی بدتر شود، زیرا تغییرات هورمونی می تواند بر روی کیست تأثیر بگذارد. این علائم ممکن است شامل درد شدید یا ناراحتی مختصر در ناحیه لگن، سنگینی یا فشار در شکم، تغییر در الگوهای خونریزی مانند پریودهای بسیار سنگین یا نامنظم، نفخ یا احساس سیری زودرس و درد در حین رابطه جنسی باشد. تجربه این علائم، به خصوص اگر شدید یا جدید باشد، باید با یک متخصص زنان در میان گذاشته شود.
قاتل کیست تخمدان چیست ؟
اصطلاح «قاتل کیست تخمدان» نام خاصی در علم پزشکی نیست و معمولاً استفاده نمی شود. با این حال، اگر این واژه به استعاره سرطان تخمدان اشاره داشته باشد که گاهی به دلیل علائم مبهم و دشواری تشخیص زودهنگام آن را «قاتل خاموش» می نامند، می توان گفت که سرطان تخمدان در مراحل پیشرفته می تواند بسیار جدی باشد. و کشنده باشد کیست های تخمدانی که بدخیم هستند و به سرطان تبدیل می شوند می توانند به سایر قسمت های بدن سرایت کنند و درمان آن دشوار است. به همین دلیل تشخیص زودهنگام و دقیق مهم است.