پیدا و پنهان مازوت‌سوزی در پایتخت/ سیاستی که نفس تهران را بریده
همزمان با آلودگی هوای شهرهای مختلف ایران از جمله پایتخت، صحبت هایی در مورد سوختن گازوئیل در نیروگاه ها مطرح می شود که اغلب از سوی مسئولان تکذیب می شود. اما حقیقت در انبوه اظهارات متناقض چیست؟
به گزارش اخبار تایمز؛ هوای پایتخت و بسیاری از شهرهای بزرگ کشور در روزهای گذشته بسیار آلوده بوده به حدی که مدارس و حتی ادارات در برخی شهرها تعطیل شده است. یکی از مقصران معمول آلودگی هوا سوختن گازوئیل در نیروگاه هاست.
یکی از مسئولانی که امسال برخلاف تکذیبیه ها مدام از سوختن گازوئیل می گوید مهدی پیرهادی، رئیس کمیسیون بهداشت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران است. او می‌گوید برخلاف سایر روایت‌های رسمی، برخی نیروگاه‌های اطراف تهران همچنان از نفت کوره استفاده می‌کنند.
گزارش کمیسیون اصل ۹۰ مازوت‌سوزی را تایید می‌کند
رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با اشاره به گزارش کمیسیون اصل ۹۰ مجلس گفته که این گزارش در سال ۱۴۰۱ بررسی و در تیر ۱۴۰۲ در صحن مجلس قرائت شده که بر اساس گزارش کمیسیون اصل ۹۰ سازمان محیط زیست کمتر از ۱۰ درصد وظایف خود را انجام داده است. او بر مبنای این گزارش از ۱۶ نیروگاهی می‌گوید در آن سال مازوت‌سوزی کرده‌اند. از این ۱۶ نیروگاه ۲ نیروگاه منتظر القائم در البرز و نیروگاه شهید رجایی در هنگام در اطراف تهران هستند.
۱۴ نیروگاه کشور مازوت مصرف می‌کنند
آنطور که علی خضریان سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در تیر ۱۴۰۲ درباره مازوت‌سوزی اظهار کرده وزارت نفت استانداردهای لازم را در استفاده نیروگاه‌ها از سوخت مازوت به‌کار نگرفته است. او گفت: وزارت نیرو در تامین برق مورد نیاز کشور نه تنها از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده نکرده است تا جایی که به دلیل شرایط خاص تحریمی کشور، مصرف مازوت در حال افزایش است و طبق اعلام مرکز اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست از ۱۶ نیروگاه کشور، ۱۴ نیروگاه مصرف مازوت دارند.
تکذیب استاندار
پس از اظهارات پیرهادی، استاندار تهران استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها را تکذیب کرده و آلودگی هوا را به گردن موتورسیکلت‌ها انداخته است.
علیرضا فخاری اظهار کرده که در این باره کمی فضاسازی شده است، همه مراکز تولید انرژی به‌ویژه نیروگاه‌ها، سوخت دوگانه دارند، اما هنوز به شرایط حاد برای استفاده نکردن از سوخت گاز نرسیده‌ایم.
تکذیب وزارت نیرو
وزارت نیرو هم به گونه‌ای دیگر مازوت‌سوزی را تکذیب و اعلام کرده که از ۱۴۱ نیروگاه تنها ۱۶ نیروگاه کشور امکان مصرف سوخت مازوت دارند و هیچ‌کدام از نیروگاه‌های فعال استان تهران مازوت مصرف نمی‌کنند.
بر اساس اظهارات مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق کشور و دیگر مقامات ارشد صنعت برق کشور، هیچ نیروگاه دیزلی در تهران برای تامین برق استفاده نمی شود و تنها ۱۶ نیروگاه گرمایشی در کل کشور وجود دارد. و مابقی نیروگاه ها گازی و سیکل ترکیبی هستند که اساسا امکان استفاده از نفت کوره وجود دارد.
سوخت نیروگاه‌های تهران چیست؟
طبق اعلام وزارت نیرو، نیروگاه‌های موجود در استان تهران شامل نیروگاه‌های طرشت، بعثت و ری هر سه از سوخت گاز استفاده می‌کنند و نیروگاه‌های دیگر شامل شهدای پاکدشت و پرند نیز به دلیل ماهیت سیکل ترکیبی امکان مصرف مازوت ندارند.
نیروگاه طرشت بیش از ۴۰ سال است که هیچ مازوتی را در خود جای نداده و حتی بخش مازوت‌سوز این نیروگاه نیز به زمین فوتبال تبدیل شده است، ضمن اینکه این نیروگاه همه ساله و در فصول سرد به دلیل افت فشار گاز و قرار گرفتن نیروگاه در منطقه شهری از مدار خارج و وارد دوره تعمیرات می‌شود.
واحد مازوت نیروگاه برق بعثت نیز سال‌هاست به دلیل محدودیت‌های زیست‌محیطی به طور کامل پلمب شده و این نیروگاه گاز طبیعی مصرف می‌کند، با توجه به اینکه مصرف گاز نیروگاه بعثت به صورت تقریبی یک میلیون و ۶۰۰ مترمکعب در شبانه‌روز است و هر زمان که فشار گاز افت کند، تولید کاهش پیدا می‌کند و به هیچ عنوان از سوخت دوم در این نیروگاه استفاده نمی‌شود.
سوخت اصلی نیروگاه شهدای پاکدشت نیز که بزرگترین نیروگاه سیکل‌ترکیبی محسوب می‌شود، از سال ۱۳۸۲ وارد چرخه بهره‌برداری شده مطابق مدارک سازنده سوخت گاز طبیعی است و از سوخت گازوئیل در صورت نیاز به عنوان سوخت دوم و کمکی استفاده می‌شود.
همچنین نیروگاه پرند نیز که یکی از نیروگاه‌های گازی استان تهران با ظرفیت تولید ۱۵۲۶ مگاوات است از سوخت گاز برای تولید برق استفاده می‌کند و سوخت مازوت در این نیروگاه نیز استفاده نمی‌شود.
نیروگاه ری که یکی از قدیمی ترین نیروگاه ها است، واحدهای تولیدی آن به گونه ای طراحی شده است که نمی توانند از سوخت گازوئیل استفاده کنند، اولین و اصلی ترین سوخت این نیروگاه گاز طبیعی است و تنها سوخت جایگزین در این نیروگاه است. کارخانه سوخت دیزل مایع است.
مردم قضاوت‌خواهند کرد
اما محمدحسن آصفری نماینده مجلس به تکذیب سوختن مازوت واکنش نشان داد و گفت: کسانی که سوخت مازوت را تکذیب کردند می دانند که سوختن مازوت بیشترین آلودگی را در کشور ایجاد می کند. وقتی نیروگاه های ما از گازوئیل استفاده می کنند، آلودگی افزایش می یابد و بعد از خودروها، گازوئیل بیشترین تاثیر را در آلودگی هوا دارد. اگر کسی بخواهد سوختن گازوئیل را انکار کند، بهترین قاضی افرادی هستند که از کنار نیروگاه ها عبور می کنند.
مازوت‌سوزی را می‌توان راستی‌آزمایی کرد
دیروز چهارشنبه ۱۵ آذر داریوش گلعلیزاده، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت اگر مازوت مصرف شود، به‌خوبی قابل مشاهده و تشخیص است. او در خصوص نیروگاه منتظرقائم کرج گفت که آن‌جا هم تنها از گاز استفاده می‌کند.
به گفته گلعلی زاده، امسال دو نیروگاه در اصفهان داریم که از گازوئیل استفاده نکردند. نیروگاه شازند در استان مرکزی نیز از نفت کوره استفاده نکرد. او توضیح می دهد که نیروگاه ها باعث آلودگی هوا نمی شوند.
رئیس مرکز ملی هوا و تغییرات اقلیمی سازمان حفاظت محیط زیست همچنین با اشاره به اینکه ایران از نظر شدت مصرف سوخت فسیلی رتبه اول جهان را دارد که در نوع خود جای نگرانی دارد، خاطرنشان کرد:
گلعلی زاده مدعی است با توجه به مصرف زیاد سوخت فسیلی، در نیمه دوم سال که شرایط وارونگی دما یا رکود دما پیش می آید، کلانشهرها دچار آلودگی هوا می شوند و منشأ این آلودگی سوختن سوزی نیست.
وی گفت: اگر جایی نفت کوره می سوزد در شهرک ها نیست و برای رفع عدم تعادل گاز است.
آلودگی مازوت گوگرد دی‌اکسید است
احمد طاهری، مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست نیز دیروز گفت: مازوت، سوخت مایع با درصد گوگرد بالاست که آلاینده شاخص آن، گوگرد دی اکسید است که در تهران پایش می‌شود و این آلاینده اصلی‌ترین آلاینده‌ای است که می‌توان سوزاندن مازوت را به وسیله آن ردیابی کرد.
مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرده که در مجموعه بعثت بر اساس پایش ما گوگرد دی‌اکسید منتشر نشد و در نتیجه سوخت مازوت مصرف نشده است.
به گفته طاهری، در نیروگاه منتظرقائم نیز این پایش‌ها به‌صورت دائم انجام می‌شود که بر اساس آمار حاصل از پایش، تا این لحظه در سال ۱۴۰۲، یک لیتر هم مازوت مصرف نشده است.
۱۲ سال است مازوت نمی‌سوزانیم
خیرالله شجاعی، مدیرعامل نیروگاه بعثت واحدهای نیروگاه بعثت بیش از نیم قرن است که در مدار هستند. در آن زمان تهران لوله‌کشی گاز نداشته و مبنای این واحدها بر اساس مازوت بوده است اما پس از گازکشی، مشعل‌های نیروگاه با هزینه زیادی دوگانه‌سوز شد و سوخت اصلی واحدها به گاز و سوخت دوم به مازوت تبدیل شد.
شجاعی تاکید کرده که ۱۲ سال قبل با حکم دستگاه قضایی مازوت در نیروگاه بعثت به طور کامل کنار گذاشته شد و از آن زمان تا کنون حتی یک لیتر مازوت نیز مصرف نشده است.
شجاعی درباره اظهارات پیرهادی مبنی بر مازوت‌سوزی گفته که طی ۱۲ سال گذشته، حتی یک لیتر مازوت در نیروگاه بعثت مصرف نکردیم و هر اخباری در این رابطه کذب است و اگر ادعایی مبنی بر مازوت‌سوزی در آن وجود دارد باید مستندات ارائه شود.
تایید مازوت سوزی در ۱۴ نیروگاه کشور در بهمن ۱۴۰۱
بر اساس گفته‌های محسن طرزطلب، مدیر عامل شرکت تولید نیروی برق حرارتی ایران در گفت‌وگو با ایسنا در سال ۱۴۰۰ مصرف روزانه مازوت در نیروگاه‌های کشور در آن سال به ۳۲ میلیون لیتر رسیده بود که نسبت به سال گذشته خود افزایشی بود.
آنطور که طرزطلب گفته بود به‌خاطر افزایش مصرف گاز در زمستان برخی از نیروگاه‌ها به سوختن مازوت و گازوئیل روی می‌آورند.
با همه این اوصاف ما از مازوت‌سوزی در تهران چه می‌دانیم؟
در آخر باید گفت که ما می‌دانیم که اکثر سازمان‌ها و نهادهای ذی‌ربط استفاده از مازوت در نیروگاه‌های تهران را تکذیب می‌کنند.
از طرف دیگر می‌دانیم که در زمستان، کشور با افت فشار گاز روبه‌رو می‌شود و برخی از نیروگاه‌ها به‌جای گاز از مازوت و حتی گاهی سوخت‌های دیگر استفاده می‌کنند.
و در آخر می‌دانیم که پیگیرترین چهره رسمی که مدعی مازوت‌سوزی است، پیرهادی عضو شورای شهر تهران است؛ و می‌دانیم که مستندترین دلیل او برای این اقدام اشاره به گزارش کمیسیون اصل ۹۰ است که به سال ۱۴۰۱ برمی‌گردد.