معرفی ۳ ژانر فیلم ورزشی، سریال ورزشی و مستند ورزشی

ژانرهای ورزشی به خصوص در میان نسل جوان همیشه یکی از پرطرفدارترین فرم‌های فیلم و سریال بوده است. تقریبا هر ساله نمونه‌های خوبی از این ژانر عرضه می‌شود که توجهات زیادی را در جهان به خود جلب می‌کند. امکان پردازش در این ژانر بسیار بالا است؛ به طوری که می‌تواند سایر ژانرها را نیز در خود استفاده کند و نمونه‌های تازه و جذابی به وجود آورد. به طور مثال به راحتی می‌توان ژانر ورزشی را با ژانرهای کمدی، درام یا حتی جنایی و اکشن ترکیب کرد. محصولات ژانر ورزشی به صورت فیلم‌های سینمایی، سریال یا در قالب مستند ورزشی توانسته‌اند نمونه‌های موفقی را رقم بزنند. در ادامه با هریک از این انواع بیشتر آشنا می‌شویم.

فیلم ورزشی

فیلم ورزشی (Sport Film) به فیلمی گفته می‌شود که یک رشته ورزشی خاص به عنوان مضمون یا تم اصلی آن باشد. یعنی باید فیلم حول یک رویداد خاص ورزشی شکل گرفته باشد (مانند یک مسابقه فوتبال) یا اینکه شخصیت‌های اصلی فیلم، که داستان زندگی آن‌ها را به تصویر کشیده می‌شود نقش برجسته‌ای در یک رشته ورزشی داشته باشند.

غلبه تم ورزشی بر سایر فرم‌ها از مهمترین ویژگی‌های فیلم است که باعث می‌شود بتوانیم این فیلم‌ها را در دسته ژانر ورزشی دسته‌بندی کنیم. یعنی ممکن است فیلم هم‌زمان کمدی نیز باشد، اما نباید فرم کمدی فیلم بر تم ورزشی آن غلبه داشته باشد. با این حال معمولا دغدغه اصلی فیلمنامه ورزش نیست و رویداد ورزشی بستری برای اتفاق مهمتری است. اگرچه ممکن است ورزشکاران به طور خاص به فیلم ورزشی بیشتر تمایل نشان دهند، اما مخاطبان این فیلم‌ها همه مردم هستند؛ زیرا همان‌گونه که گفتیم سوژه مهم فیلم چیزی ورای ورزش است که فقط در قالب ورزش اتفاق می‌افتد. فیلم‌های ورزشی معمولا با موضوعات مانند قهرمانی، ماجراجویی و تمایز واضح بین شکست و پیروزی شناخته می‌شوند. انواع ژانر ورزشی را می‌توان به دسته‌های زیر تقسیم کرد:

• کمدی ورزشی: این فیلم‌ها عموما بر کمدی فیزیکی تکیه دارند. مثلا کسی به شیوه‌ای طنزآمیز آسیب می‌بیند یا قدرت‌های خاصی دارد که خنده‌آور است. فیلم ارنست بسکتبالیست می‌شود (Slam Dunk Ernest) را به خاطر بیاورید که یکی از معروف‌ترین نمونه‌های آن است. برای دانلود رایگان این فیلم می‌توانید به سایت فیلیمو مراجعه کنید. با این حال برخی کارشناسان معتقدند که کمدی ورزشی غالبا نمی‌تواند طنز عمیقی را ارائه کند.
• درام ورزشی: وقتی یک فیلم ورزشی با عناصر درام ترکیب می‌شود با یک فیلم درام ورزشی مواجه خواهیم بود. این فیلم‌ها بر تنش و اصطکاک مبتنی هستند و معمولا حول محور یک تیم یا یک ورزشکار می‌چرخد. مفاهیمی مانند عشق، خانواده و چالش‌های اجتماعی در این فیلم‌ها دیده می‌شود.

سریال ورزشی

کارگردان در سریال ورزشی دست بازتری برای گسترش دادن ایده خود دارد؛ به همین علت معمولا در سریال ورزشی بیش از فیلم ورزشی جزئیات خاص آن ورزش را مشاهده می‌کنید. طبعا انتظار می‌رود که در این سریال‌ها مکان‌هایی مانند استادیوم‌های ورزشی، سالن‌های مبارزات و مسابقات بزرگ را خیلی زیاد ب‌بینید. در سریال‌ها به دلیل فرصت بیشتر، پرداختن به شخصیت‌ها معمولا کامل‌تر است. به همین دلیل در سریال احتمال اینکه زندگی‌نامه یک شخص در مرکزیت داستان قرار گیرد و ورزش در حاشیه باشد بیشتر است.

از نظر موضوعی سریال ورزشی اغلب با تمایز «تیم ما» در مقابل «تیم آن‌ها» شروع می‌شود و سعی می‌کند بین «تیم ما» و مخاطبان یک احساس همدلی ایجاد نماید. نمونه عالی اینگونه روایت را می‌توان در سریال جدید تد لاسو (Ted Lasso ۲۰۲۰) مشاهده کرد. دانلود فیلم تد لاسو از سایت فیلیمو هم‌اکنون امکان‌پذیر است. همه انواع ژانر ورزشی مانند کمدی ورزشی و درام ورزشی را می‌توان در سریال‌ها نیز مشاهده کرد. حتی می‌توان گفت امکان پرورش ژانرهای ترکیبی در سریال بیشتر از فیلم سینمایی است.

مستند ورزشی

مستندهای ورزشی همیشه طرفداران خاص خود را دارند. اگر در موارد بالا، ورزش فقط تم فیلم بود و هدف چیزی دیگری را دنبال می‌کرد؛ در مستند ورزشی هم تم و هم هدف خود ورزش یا ورزشکار است. مستند ورزشی می‌تواند یک رویداد خاص (مانند جام جهانی ۲۰۰۶) را از ابعاد گوناگون و حواشی آن بررسی کند؛ یا اینکه زندگی‌نامه یک ورزشکار ویژه را پوشش دهد.

مستندها در دهه اخیر پیشرفت چشمگیری داشته‌اند و نسبت به گذشته که بیشتر شبیه یک گزارش خبری بوده‌اند خارج شده‌اند. امروزه شاهد این هستیم که مستندهای ورزشی در جشنواره‌ها فیلم جهانی شرکت می‌کنند و حتی جوایز ارزشمندی را دریافت می‌نمایند. برخی از مستندها به چنان فروش بالایی می‌رسند که توان رقابت با فیلم‌های برتر سال را دارند. مستندهای لیورپول: وعده کلوپ (Klopp’s Promise)، لیونل مسی: بهترین بازیکن جهان (Lionel Messi: The Greatest) و همه یا هیچ: تیم ملی برزیل (All or Nothing: Brazil Natiola Team) از نمونه‌های موفق مستند ورزشی در سال‌های اخیر بوده‌اند که می‌توانید از سایت فیلیمو به طور رایگان دانلود کنید.

جمع بندی

ژانرهای فیلم و سریال تنوع قابل توجهی دارند. کارشناسان بر حسب فرم فیلم، بین ۹ تا ۳۳ ژانر مختلف را دسته‌بندی کرده‌اند. یکی از فرم‌های پرطرفدار فیلم و سریال که در دهه اخیر با استقبال خوبی روبرو بوده ژانر ورزشی است. ژانر ورزشی به طور کلی به سه دسته فیلم ورزشی، سریال ورزشی و مستند ورزشی تقسیم می‌شود. این ژانر به طور کلی حول یک رویداد مهم ورزشی، تیم ورزشی یا یک ورزشکار رخ می‌دهد.

اگرچه تم اصلی داستان این ژانر یک رشته ورزشی خاص است، اما هدف آن می‌تواند چیزی فراتر از ورزش باشد. به همین علت ترکیب این ژانر با سایر ژانرها نتایج بسیار موفقی را داشته است. به طور مثال می‌توان از فیلم‌های ورزشی کمدی و ورزشی درام نام برد. برای اطلاعات بیشتر و دانلود انواع فیلم، سریال و مستند ورزشی به سایت فیلیمو مراجعه کنید.

نویسنده : مجید عباس نژاد